Bij het inkijken van vol. Nr. 3 van Retro-Radio, vond ik op pagina 7 een prachtige foto over de DUCRETET A3, welke in het bezit is van onze gewaardeerde Nederlandse collega Piet Van Schagen. Tijdens het lezen van het artikel, kwam bij mij de gedachte op om dit toestel na te bouwen. Helaas het bleef bij dagdromen. Ik vond nergens nog functionele helgloeiers en ook een ebonietplaat leek onvindbaar.

Maar, gelukkig in Retro-Radio 2/93 liet de heer Fons Vanden Berghen weten dat er door zijn bemiddeling replica helgoeiers te bekomen zijn.
Van dan af begon de idee om de A3 na te bouwen vastere vormen te krijgen en toen ik uiteindelijk in mei 1994 over een 4-tal replica helgloeiers beschikte, besloot ik de uitdaging aan te gaan.

In eerste instantie tekende ik voorlopige bouwtekeningen op  ware grootte, dit aan de hand van foto’s over het toestel en de afmetingen van de helgloeiers.

Ik liet deze inkijken door de heer Piet Van Schagen die zo vriendelijk was de tekeningen te voorzien van al de juiste afmetingen en detailfoto’s te bezorgen over dit toestel. Tevens bezorgde hij me ook nog een schat aan technische details over de inwendige onderdelen.

Met deze gegevens werden nu de definitieve bouwtekeningen van het meubel, de onderdelen en schema’s in kaart gebracht. Ondertussen was ik op zoek gegaan naar een bruikbare ebonietplaat dit om er de beide fronten en de dekplaat uit te construeren.

Na lang zoeken vond ik in Brussel, bij de firma HALLET, een dergelijke omschreven plaat. Vanaf dit ogenblik kon het construeren echt beginnen en zoals vriend en medelid Robert De Reu terecht opmerkte, was er veel werk aan. Te weten :

Het meubeltje maken

De 3 ebonietplaten verzagen en bewerken

De messing onderdelen draaien en in elkaar passen

(een metaaldraaibankje aanschaffen drong zich op)

De Variocoupler, mandbodemspoelen, aperiodische spoel en plotschakelaars in elkaar knutselen.

Dit alles nam gedurende een 2-tal jaren veel vrije tijd in beslag.

Naarmate het toestel groeide, stelde ik mij de vraag : “zal dit toestel, hoe mooi het ook is, ooit een radiosignaal hoorbaar maken ” ?

De klus is bijna geklaard. Nog een gestabiliseerde voeding in elkaar zetten en een degelijke buitenantenne ophangen. Daarna werden de helgloeiers in het toestel geplaatst. Ook de voeding, de hoornluidspeker, de antenne en de aarding werden aangekoppeld. Dan kon het uittesten beginnen.

Daar ik over geen enkele ervaring beschikte op het gebied van helgloeiers, was het voor mij een bang afwachten of er wel geluid uit dit toestel zou komen. Zoals verwacht, draaiend aan de afstem, de reactie en andere knoppen, hoorde ik niets. Of toch! In bepaalde gevallen bij het bedienen van de reactie gaf het toestel een korte klik. Na wat experimenteren en nameten van spanningen kwam het een en ander aan het licht. Wanneer de filamentspanning op het voedingsapparaat ingesteld stond op 3,5 Volt, zoals vermeld in lampkarakteristieken van de helgloeiers, zorgde de rheostaat van de filamentstroom voor een spanningsval van 0,5 Volt en bij 3 Volt gaven de helgloeiers wel licht, maar er was te weinig emissie.

Toen ik de rheostaat op 0 schakelde, ging de zaak heel anders reageren. De helgloeiers werkten nu zoals hun naam waardig en werkelijk, daar was het eerste geluid !

Na voldoende experimenteren ben ik tot de volgende vaststellingen gekomen :

• Een buitenantenne van ongeveer 25 meter en een goede aarding is onontbeerlijk.
• Het toestel werkt het best op de lange golf ( G.O.), hiervoor schakelt men de afstemspoel en afstemcondensator parallel. Radio France, Europe en Luxemburg komen er heel goed door.
• Op de middengolf is enkel Radio 2 op 555 meter en de BBC te ontvangen. Lagere golflengten zijn op deze wijze niet af te stemmen. Vermoedelijk te weinig windingen op de primaire vaste spoel van de variocoupler. Deze bevat maar 30 windingen maar maakt eveneens deel uit van de H.F. afstemkring.
• Met de afstemeenheid in serie ( P.O.) kan men Radio 1 op 330 meter afstemmen, wel even zoeken en de plaatspanning opdrijven naar 70 Volt.
• In de stand G.O. moet de plaatspanning  50 Volt zijn, bij hogere spanning werkt de roosterdetectie minder goed (vervorming).

Technische gegevens

• Benaming toestel: Piano.
• Merk: Ducretet.
• Lampen: 3 maal TM (replica).
• Laagspanning: 3,8 Volt.
• Totale filamentstroom: 1,6 Ampere.
• Hoogspanning: 50 à 70 Volt.
• Totale plaatstroom: 4 mA.(bij 70 Volt).
• Mandbodemspoelen: 6 stuks,  90 mm, 48 windingen per spoel, dubbel zijde omsponnen. Draaddiameter 0,3 mm. L1, twee aftakkingen, op 1/3 en 2/3. L2 en L3, middenaftakking. L4, L5, L6, geen aftakking.
• Variocoupler: L7,  65 mm, 30 windingen litzedraad, met middenaftakking. L8, terugkoppelspoel 75 windingen in twee lagen.  draad 0,3 mm.
• Aperiodische spoel: L9, verdeeld in 10 secties rechtstreeks gemonteerd op de plaataansluiting buisvoet.
• Behuizing: fronten en dekplaat in eboniet 6 mm dik. Houtwerk kerselaar, achterzijde afstemeenheid kan open (openvallend).

Bouwtekeningen

Nabeschouwing

Dit project heeft mij veel bijgebracht over de in de jaren 20 gangbare kennis op het gebied van de radio en de destijs gebruikte materialen.

Verder zou het mij onmogelijk geweest zijn om dit project tot een goed einde te brengen zonder de technische en materiele hulp van verscheidene leden van VLHR en NVHR.

Daarom ben ik speciaal dank verschuldigd aan volgende heren:

• Piet Van Schagen, voor de technische en visuele documentatie.
• Roger Dhaen, voor de technische documentatie en raadgevingen.
• Fons Vanden Berghen, de bemiddelaar voor replica helgloeiers.
• François Marchang, de redder in nood voor Litzedraad.
• David Roussel, specialist in replica draaiknoppen.

Voor de geïnteresseerden zal ik dan ook graag alle documentatie, werkwijzen en ervaring kenbaar maken.
Met een werkplanning gespreid over een lange periode en de ervaring en kennis van de vele clubleden, moet dit project door andere leden kunnen geëvenaard worden!