Een 10tal jaren geleden kreeg ik van een vriend een retro kapelradiootje (schaal 1:2) van Philco, type 90 aangeboden. Je kent deze toestellen waarschijnlijk wel, made in China voorzien van AM, FM en langs de zijkant een ingang voor een cassette dek. Inwendig niet veel zaaks alleen het kastje interesseerde mij, zou daar wel eens een buizen radiootje in bouwen. Afmetingen kast: H 320 mm, B 295 mm, D 180 mm. Zie foto 1

In 2013 tijdens ons email verkeer kreeg ik van Eduard Hontele te horen dat er met de Raspberry-Pi eveneens veel te doen is wat betreft radio ontvangst. De Raspberry-Pi is nl. de kleinste volwaardige computer en kost rond de 50 €. Afmetingen print: +/- 60 mm X 80 mm. Zie foto 2. Met behulp van dit computertje en draadloos internet (Wi-Fi) zijn zenders van over gans de wereld te ontvangen, er is wel een nadeel, je moet de Raspberry-Pi aan de praat krijgen. Met andere woorden, je moet deze programmeren, en dit zie ik totaal niet zitten. Maar geen nood, mijn zoon Stijn werkt in deze branche, hij moet dit aankunnen.

Na contact met Stijn; hij neemt het programmeerwerk voor zich, ik de ombouw in het retro kapelradiootje. Mijn idee was het stereo audio uitgangssignaal naar mono omleiden en dit LF aansluiten op een buizen eindtrap. In een mum van tijd had Stijn het blokschema op papier hoe alles uiteindelijk zou verlopen tijdens het programmeren. Zie foto 3

Ik kon dus aan de slag, de retro Philco werd van de zolder gehaald, en printplaat + chassis cassette dek gedemonteerd. Vervolgens werd de printplaat voor 90 % ontdaan van alle componenten, dit om plaats te maken voor Raspberry-Pi en een 6 standen draaischakelaar. Iedere stand van de schakelaar zal later na programmeren een andere zender laten horen, maar daar lig ik niet van wakker dit is werk voor Stijn. Zie foto 4 & 5

Vervolgens werd de afstemschaal aangepast met zender- keuze 1 tot 6. Daarna kwam het plaatsen en aansluiten van de Raspberry-Pi, samen met de drukknop computer SHUTDOWN. Dit doet men best telkens men de PC afzet. Gelukkig had ik op voorhand alle verbindingen in een schema uitgewerkt. Zie foto 6 en 7

Eens de bedrading van de Raspberry met de keuze omscha- kelaar achter de rug kon ik overgaan tot het bouwen van de audio versterker. In eerste instantie tekende ik het schema met de triode van een EABC 80 als spanningsversterker, een EL 41 als eindlamp en de AZ 41 als gelijkrichter. Zie onderstaand schema, foto 8.

Volgende stap was het construeren van een aluminium chassis naar de beschikbare ruimte in het repro kastje. Plaats om de voedingstransformator te plaatsen was er niet, deze zou ik wel onderbrengen hogerop in het kastje. Op het kleine chassis was er enkel plaats voor het stopcontact voeding Raspberry, de 3 buisvoeten: EabC 80, EL 41 en de AZ 41. Verder nog een Octal buisvoet voor een stekker verbinding met de hogerop geplaatste voedingstransformator Ten slotte werden de nodige openingen voorzien voor het plaatsen van 2 potentiometers van 1 MOhm dit voor volume en toonregeling. Verder in het midden vooraan diende ik een uitsparing te voorzien voor de omschakelaar zenderkeuze. Zie foto 9

Na het nodige pas en meetwerk kon het chassis met beide potmeters gemakkelijk in en uitgekast worden en kon ik met de bedrading van het chassis beginnen. Tijdens het plaatsen van de componenten ondervond ik geen noemenswaardige problemen. De draadgewonden weerstand 1K5 ohm van het afvlak filter, plaatse ik bovenkant chassis om reden van plaatsgebrek onderaan in het chassis. Zie foto 9 & 10

Na de bedrading van het chassis bleef enkel nog een geschikte voedingstransformator te vinden en een plaatsje te geven in de kast. In mijn assortiment vond ik een geschikt E.R.E.A. type. Er was echter een probleempje met de prim. De max. netspanning ging maar tot 220 volt en mijn netspanning is ruim 240 volt. Om dit euvel op te lossen herwikkelde ik een defecte uitgangstrafo welke ik in serie plaatste met de prim. van de voedingstrafo, die op deze wijze voor +/- 40 volt spanningsval zorgde. Zie foto 11

Vooraleer alles in het kastje onder te brengen, nam ik eerst het kastje onder handen. Het gat in de zijkant (toegang cassettedek) werd met een stukje fineer mooi dicht gemaakt. Verder werd het mooi opgeschuurd en waar nodig bijgekleurd, en daarna voorzien van enkele lagen vernis. Na uitharden van de vernis werden beide trafo’s, print met de raspberry en het chassis ingekast. En mijn deel van de werkzaamheden zat erop. Zie foto 12

Na het inkassen zit alles eivol! Nu is Stijn aan de beurt.

Al snel was me duidelijk wat mijn vader van plan was. Hij wou via het internet livestreams van radiostations binnenhalen en deze laten afspelen door een computer.

• Een computer (hier in de vorm van een Raspberry PI)
• Een internetverbinding (bedraad en / of draadloos)
• Luidspreker (inclusief versterker)

Dat laatste puntje liet ik dus over aan mijn vader.

Voor iemand die dagelijks met informatica te maken krijgt is een livestream geen onbekend begrip. Je pakt jouw computer, surft naar een website, klikt op een gewenste link, de media player opent en de livestream begint af te spelen. Er bestaan livestreams zowel voor TV als voor radio. In ons geval is het dus de radio streams die ons interesseren.

Zoals reeds aangehaald is de Raspberry PI een van de kleinste volwaardige computersystemen die je op de markt vindt. Naast de standaardelementen zoals video, usb, geluid… vind je er ook enkele extra zaken op terug zoals de GPIO pinnen. Dit zijn aansluitingen rechtstreeks op het moederbord om diverse andere in- en uitgangen aan te sturen. Juist deze GPIO pinnen maakt het mogelijk om heel uiteenlopende zaken te creëren met een Raspberry PI.

In ons geval gebruiken we deze pinnen voor het aansturen van de knop vooraan de radio (zie foto 7). Telkens deze van positie verandert moet er een andere livestream afgespeeld worden.

Werking van de radio

Opstart

Wanneer de radio stroom krijgt begint de Raspberry PI op te starten. Dit gebeurt door de knop links vooraan het toestel naar rechts te draaien. Tevens regel je met deze knop ook het volume.

Gebruik

Na een 1 minuut begint de radio te spelen. De laatst gekozen zender start automatisch. (Positie van de middelste knop op de Radio)

Door deze zenderkeuzeknop naar links of naar rechts te draaien wordt er telkens een andere GPIO pin op de Raspberry PI doorverbonden waardoor er een andere zender begint te spelen (zie foto 7).

Technisch controleert de Raspberry PI elke 50ms indien er een andere GPIO pin actief komt (lees doorverbonden wordt door aan de zenderkeuzeknop te draaien). Indien dit het geval is zorgt een python script ervoor dat de livestream achter deze pin uitgevoerd wordt.

Het python script leest dus de status van de GPIO pinnen uit en stuurt een linux mediaplayer (mpd) aan.

Afsluiten

Indien we de knop links van het toestel helemaal dichtdraaien zou de stroom van de Raspberry PI wegvallen. Waardoor ook de computer niet correct wordt uitgeschakeld. Om dit euvel weg te werken hebben we boven de zenderkeuzeknop een extra drukknop voorzien. Wanneer deze knop ingedrukt wordt, zal de Raspberry beginnen afsluiten. Na een 10tal seconden hoor je door het wegvallen van de stroom in de computer een signaal door de luidspreker. Dit is dan ook het teken dat je de stroom via de linkse knop op het toestel mag verbreken door deze knop helemaal naar links te draaien = uitschakelen radio.

Verder kunnen wij nog vermelden dat de rechtse draaiknop de tonaliteit regelt en volgende 6 zenders opgeslagen zijn achter de zenderkeuzeknop.

1 – Radio 1
2 – Radio 2
3 – Q music
4 – Boervolk radio (Pretoria, Zuid-Afrika)
5 – Klara
6 – MNM

Als bijlage (pdf) de technische configuratie als bijlage voor zelfbouwers die eventueel ook aan de slag willen gaan met de Raspberry PI. Marc en Stijn Van De Voorde